Πέμπτη , 28 Μάρτιος 2024

Βιολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξη του παιδιού

Όπως αναφέρει και το verywellfamily.com, η ανάπτυξη των παιδιών επηρεάζεται από μια μεγάλη ποικιλία τόσο βιολογικών όσο και περιβαλλοντικών παραγόντων.

Οι βιολογικοί παράγοντες μπορούν να διαδραματίσουν έναν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο στην πρώιμη ανάπτυξη του παιδιού.

Αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν το παιδί με θετικό και αρνητικό τρόπο και μάλιστα καθ ‘όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής του, ιδιαίτερα σε κρίσιμες στιγμές όπως η προγεννητική περίοδος και η πρώιμη παιδική ηλικία.

Έρευνα του Πανεπιστημίου Rutgers έδειξε ότι οι προγεννητικοί παράγοντες επηρεάζουν τη γλωσσική ανάπτυξη και οι μεταγεννητικοί παράγοντες συμβάλλουν στη γνωστική ανάπτυξη ενός παιδιού.

Διατροφή και ανάπτυξη παιδιού

Η σωστή διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη συνολική ανάπτυξη ενός παιδιού και μάλιστα ακόμη πριν από τη γέννησή του.

Πριν από τη γέννηση του, η διατροφή και η υγεία της μητέρας όπως πολύ καλά γνωρίζετε παίζουν σημαντικό ρόλο. Για παράδειγμα, η πρόσληψη φυλλικού οξέος 400 μικρογραμμάρια (mcg) ημερησίως για τρεις μήνες πριν από τη σύλληψη και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο ορισμένων γενετικών ανωμαλιών στη σπονδυλική στήλη του μωρού και τον εγκέφαλό του.

Αυτά τα προβλήματα συνήθως εμφανίζονται κατά τις πρώτες εβδομάδες της εγκυμοσύνης, γι ‘αυτό και είναι σημαντικό για τις γυναίκες που προσπαθούν να κάνουν παιδί να διασφαλίζουν ότι προσλαμβάνουν τουλάχιστον 400 μικρογραμμάρια φυλλικού οξέος καθημερινά. Με το να περιμένει μια γυναίκα να ανακαλύψει ότι είναι έγκυος, μπορεί να είναι πολύ αργά.

Φύλο και ανάπτυξη παιδιού

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν 23 ζεύγη χρωμοσωμάτων στα κύτταρα τους (με εξαίρεση τα ειδικά αναπαραγωγικά κύτταρα που ονομάζονται γαμέτες). Οι γαμέτες που παράγονται από έναν οργανισμό καθορίζονται από το φύλο του: το αρσενικό παράγει αρσενικούς γαμέτες (σπερματοζωάρια) ενώ το θηλυκό παράγει θηλυκούς γαμέτες (ωάρια).

Τα πρώτα 22 ζεύγη είναι όμοια και στα αγόρια και στα κορίτσια, επομένως, άνδρες και γυναίκες μοιράζονται τα περισσότερα τα ίδια γονίδια.

viologikoi paragontes pou epireazoun tin anaptixi tou paidiou 1

Το 23ο ζεύγος χρωμοσωμάτων είναι αυτό που καθορίζει το φύλο ενός ατόμου. Τα αγόρια έχουν συνήθως ένα χρωμόσωμα Χ και ένα χρωμόσωμα Υ ενώ τα κορίτσια έχουν δύο χρωμοσώματα Χ. Ως εκ τούτου, οι διαφορές φύλου στο βιολογικό επίπεδο βρίσκονται στο χρωμόσωμα Υ. Το φύλο μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη ενός παιδιού με διάφορους τρόπους. 

Αλληλεπιδράσεις μεταξύ βιολογικών και περιβαλλοντικών παραγόντων

Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι οι βιολογικοί παράγοντες δεν δρουν μεμονωμένα. Τα γονίδια, για παράδειγμα, μπορούν να αλληλεπιδράσουν τόσο με άλλα γονίδια όσο και με το περιβάλλον. Ορισμένα γονίδια μπορεί να κυριαρχούν και να αποτρέπουν την έκφραση άλλων ενώ σε άλλες περιπτώσεις, ορισμένες βιολογικές επιδράσεις ενδέχεται να επηρεάσουν τη γενετική έκφραση.

Για να κατανοήσουμε λοιπόν την ανάπτυξη των παιδιών, είναι σημαντικό να λάβουμε υπόψη όλους τους παράγοντες που μπορεί να διαδραματίζουν κάποιο ρόλο μιας και η υγιής ανάπτυξη δεν είναι αποτέλεσμα μιας μόνο επιρροής.

Γιατί τα τρία πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού είναι καθοριστικά στην ανάπτυξη του εγκεφάλου του

Για χρόνια επικρατούσε η εσφαλμένη αντίληψη ότι ο εγκέφαλος του βρέφους είναι το ακριβές αντίγραφο του γενετικού κώδικα των γονέων.

Από διάφορες μελέτες προκύπτει ότι στα πρώιμα στάδια της ζωής τους τα παιδιά χρειάζονται κάποιες προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουν να αναπτύξουν το δυναμικό τους στο μέγιστο βαθμό:

  • Ένα παιδί χρειάζεται να αισθάνεται ότι κατέχει ιδιαίτερη θέση , ότι το αγαπούν και το εκτιμούν.
  • Έχει ανάγκη να νιώθει ασφάλεια
  • Έχει ανάγκη να αισθάνεται εμπιστοσύνη γι΄αυτά που προσδοκά από το περιβάλλον του
  • Έχει ανάγκη από καθοδήγηση
  • Έχει ανάγκη από την εμπειρία της ισορροπίας ανάμεσα στην ελευθερία και τα επιτρεπόμενα όρια
  • Έχει ανάγκη να εκτίθεται σε μια ποικιλία περιβαλλοντικών εναλλαγών, όπου κυριαρχούν η λεκτική επικοινωνία, το παιχνίδι, η εξερεύνηση, τα βιβλία, η μουσική και τα κατάλληλα παιχνίδια.

viologikoi paragontes pou epireazoun tin anaptixi tou paidiou 3

Μολονότι δημιουργείται η εντύπωση πώς οτιδήποτε συμβαίνει μέσα στο μυαλό ενός μικρού παιδιού είναι – συγκρινόμενο με το μυαλό ενός ενήλικα- σχετικά απλό, στην πραγματικότητα ο εγκέφαλος ενός βρέφους , σύμφωνα με την Αμερικανική Παιδιατρική Ακαδημία, παρουσιάζει δύο φορές περισσότερη δραστηριότητα από εκείνη ενός ενηλίκου.

Οι νευρολόγοι εστιάζουν την προσοχή τους στα πρώτα τρία χρόνια της ζωής του παιδιού, επειδή θεωρούν τα χρόνια αυτά ως περίοδο αποφασιστικής σημασίας. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος παρουσιάζει τότε τις μέγιστες δυνατότητες για μάθηση. Όχι μόνο αυτή είναι ταχεία, αλλά και ο βασικός τρόπος σκέψης, αντίδρασης και αντιμετώπισης προβλημάτων παγιώνεται κατά την περίοδο αυτή.

Παρατηρήστε, για παράδειγμα πόσο εύκολα ένα παιδί συγκρατεί λέξεις από μια ξένη γλώσσα. Πόσο δύσκολο είναι το ίδιο πράγμα για έναν ενήλικα; Τι σημαίνει αυτό για τους γονείς; Σημαίνει ότι εσείς και το περιβάλλον που δημιουργείτε για το μωρό σας θα επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο θα αντιμετωπίζει τα συναισθήματά του, θα δημιουργεί σχέσεις αλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους, θα σκέπτεται και θα αναπτύσσεται σωματικά.

Δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον θα υποβοηθήσετε τη φυσιολογική ανάπτυξη όχι μόνο του εγκεφάλου του παιδιού σας αλλά και της γενικότερης ανάπτυξής του.


Πηγή