Γιατί κάποιες γυναίκες έχουν εξάψεις στην εμμηνόπαυση;

Η πλειονότητα των γυναικών περιγράφουν τις εξάψεις στην εμμηνόπαυση ως ένα αίσθημα αιφνίδιου και σύντομου ξεσπάσματος θερμότητας. Το αίσθημα αυτό ενδέχεται να εξαπλώνεται σε όλο το σώμα, αλλά συνηθέστερα εντοπίζεται στο πρόσωπο, στο λαιμό και στο στήθος.

Οι εξάψεις σε αρκετές περιπτώσεις συνοδεύονται από εφίδρωση και παροδική ερυθρότητα του δέρματος, ειδικά στο πρόσωπο. Μία έξαψη ενδέχεται να διαρκέσει από 1 με 2 λεπτά, έως ακόμα και 5 λεπτά, ενώ συχνά συνοδεύεται από ταχυπαλμία και διαταραχές στη διάθεση (ταραχή). Η αποδρομή της έξαψης συνοδεύεται από αίσθημα δροσιάς.

Γιατί εκδηλώνονται οι εξάψεις;

Φαίνεται, πως στο μηχανισμό εκδήλωσης των εξάψεων εμπλέκονται οι ωοθήκες.

Τα όργανα αυτά εντοπίζονται εκατέρωθεν της μήτρας πλησίον των κοιλιακών σαλπιγγικών στομίων, όπως φαίνεται στην παρακάτω εικόνα και αποτελούν τους γεννητικούς αδένες του θήλεος.

Ο όρος «γεννητικοί» υποδηλώνει, πως οι ωοθήκες είναι τα όργανα, που εμπλέκονται στην αναπαραγωγική λειτουργία, ενώ ο όρος «αδένες» φανερώνει την λειτουργία των ωοθηκών ως οργάνων, που παράγουν ορμόνες.

Η λειτουργία τους είναι διττή:

• αποτελούν την έδρα αποθήκευσης και ωρίμανσης των ωαρίων, δηλαδή των κυττάρων, που ενωνόμενα με ζωντανά σπερματοζωάρια γονιμοποιούνται και προκύπτει αρχόμενη κύηση
• αποτελούν έδρα παραγωγής ορμονών, οι οποίες ρυθμίζουν τη λειτουργία του αναπαραγωγικού συστήματος της γυναίκας

Η λειτουργία των ωοθηκών παρουσιάζει μία σταδιακή έκπτωση (μείωση) όσο η γυναίκα πλησιάζει στην εμμηνόπαυση. Η έκπτωση αυτή αντικατοπτρίζεται αφενός στη σταδιακή μείωση της γονιμότητας της γυναίκας, όσο η ηλικία της προχωρά, αλλά και στη μείωση της παραγωγής των ωοθηκικών ορμονών και κυρίως των οιστρογόνων.

Η εκδήλωση των εξάψεων, που σχετίζεται με την εμμηνόπαυση φαίνεται, ότι συνδέεται με αυτήν ακριβώς τη μείωση της παραγωγής οιστρογόνων από τις ωοθήκες.Εντούτοις, δεν γνωρίζουμε πώς ακριβώς η πτώση της παραγωγής των οιστρογόνων οδηγεί στην εκδήλωση εξάψεων. Έχει διατυπωθεί η υπόθεση, πως η μείωση των επιπέδων των συγκεκριμένων ορμονών επηρεάζει τη λειτουργία του υποθαλάμου.

Υποθάλαμος (βλ. εικόνα) ονομάζεται μία συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου, η οποία μεταξύ άλλων εμπλέκεται στην παραγωγή ορμονών, που ρυθμίζουν τον κύκλο, αλλά και στη ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος.

Αν τα ερεθίσματα, που φθάνουν στον υποθάλαμο συνδέονται με αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος, τότε εξ’ αυτού ξεκινάνε έτερα νευρικά ερεθίσματα, τα οποία «εκπέμπονται» στο σώμα και «ενεργοποιούν» μηχανισμούς, που αποσκοπούν στη μείωση της θερμοκρασίας αυτής.

Έτσι έχουμε:

• διαστολή (αύξηση της διαμέτρου) των αγγείων του δέρματος. Το αίμα, που ρέει στα αγγεία, τα οποία εντοπίζονται σε «βαθύτερα» στρώματα του σώματος έχει κατά κανόνα υψηλότερη θερμοκρασία από αυτήν του δέρματος. Η διαστολή των επιφανειακών αγγείων ως επακόλουθο έχει την αύξηση της ροής του αίματος εντός αυτών. Η επιπλέον ποσότητα αίματος προέρχεται από τα «βαθύτερα» στρώματα και έτσι αφενός προκαλείται αύξηση της θερμοκρασίας του δέρματος, αφετέρου ερυθρότητα αυτού.
• Ενεργοποίηση των ιδρωτοποιών αδένων με αποτέλεσμα την εφίδρωση.

Φαίνεται, πως η μείωση της παραγωγής οιστρογόνων δια κάποιου μηχανισμού, που δεν έχει προς ώρας διασαφηνισθεί, ως αποτέλεσμα έχει την «ενεργοποίηση» στον υποθάλαμο των μηχανισμών μείωσης της θερμοκρασίας, που αναφέραμε ανωτέρω, ακόμα και όταν η θερμοκρασία του περιβάλλοντος δεν είναι εν τοις πράγμασι υψηλή. Επακόλουθο αυτής της «άκαιρης» ενεργοποίησής τους είναι η εκδήλωση εξάψεων.

Αίτιο εκδήλωσης των εξάψεων είναι αποκλειστικά και μόνον η εμμηνόπαυση;

Εξάψεις ενίοτε εκδηλώνονται εκ καταστάσεων ασχέτων προς την εμμηνόπαυση.

Παραδείγματα τέτοιων καταστάσεων είναι:

• διαταραχές της λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα
• κάποια είδη καρκίνου
• φαρμακευτικές θεραπείες για κάποια είδη καρκίνου (π.χ. ταμοξιφαίνη για τον καρκίνο του μαστού)
• κάποιες φαρμακευτικές θεραπείας για την οστεοπόρωση
• κάποια αντικαταθλιπτικά φάρμακα
• λοιμώξεις

Για το λόγο αυτόν η εκτίμηση των αιτίων της εκδήλωσης των εξάψεων συνιστάται να γίνεται από τον ειδικό, ειδικά αν αυτή συνοδεύεται και από άλλα συμπτώματα.
Συχνά εξάψεις εκδηλώνονται και αφού η γυναίκα υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης της μήτρας (υστερεκτομή) ομού μετά των ωοθηκών. Σε μία τέτοια περίπτωση θα μπορούσε κάποιος να πει, ότι βρισκόμαστε ενώπιον μίας «ιατρογενούς» εμμηνόπαυσης, η οποία συνδέεται με αυτήν ακριβώς την αφαίρεση των ωοθηκών.

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή χάρη στους υπερήχους HIFU!

Δείτε ΕΔΩ πώς μπορείτε να βελτιώσετε τη σεξουαλική σας ζωή χάρη στο υαλουρονικό οξύ!

Δρ ΜΕΝΕΛΑΟΣ ΚΩΝ. ΛΥΓΝΟΣ, MSc, PhD
ΜΑΙΕΥΤΗΡ ΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ
Master of Science University College London
Διδάκτωρ Μαιευτικής Γυναικολογίας
www.eleftheia.gr