Η Awa είναι η γιαγιά που θα ήθελαν να έχουν όλα τα παιδιά της Σενεγάλης

Στο ταξίδι αυτό, πρωταγωνιστές ήταν οι ίδιοι οι κάτοικοι των περιοχών όπου δραστηριοποιείται η οργάνωση. Ανάμεσά τους και μια 65χρονη γυναίκα, η οποία σήμερα μοιράζεται την ιστορία της. Μια ιστορία δύναμης και αισιοδοξίας…

Η 65χρονη Awa, λοιπόν, ζει σ’ ένα μικρό νησάκι του Ατλαντικού, λίγα ναυτικά μίλια έξω απ’ τις ακτές της Σενεγάλης. Μητέρα επτά παιδιών και γιαγιά πολλών εγγονιών, έχει περάσει πολλά στη ζωή της, όπως πολύ έχει δουλέψει. Το σπίτι της ωστόσο είναι μικρό, περιλαμβάνει δύο δωμάτια όλα κι όλα. Τα ελάχιστα έπιπλα γεμίζουν ασφυκτικά τα λιγοστά τετραγωνικά του μέτρα: δυο κρεβάτια, ένα σε κάθε δωμάτιο, κάτι πλαστικές καρέκλες, ένα κομοδίνο, μια συρταριέρα και μια ραπτομηχανή. Όλος ο πλούτος της είναι η δύναμη της ψυχής της και η γενναιοδωρία της.

Η Awe, αν και περιμένει καλεσμένους, κάθεται μεγαλόπρεπα στο διπλό κρεβάτι – που καλύπτει σχεδόν εξ ολοκλήρου το ένα δωμάτιο – και δε σηκώνεται να χαιρετήσει, παρά απλώνει το χέρι της χαμογελαστή. Όταν ήταν 5 χρονών απέκτησε μια αναπηρία στο ένα της πόδι, που τη συνοδεύει μέχρι σήμερα. Το κινητικό της πρόβλημα δεν τη σταμάτησε ποτέ, μα τώρα στα γεράματα προτιμά να μην κάνει περιττές κινήσεις.

Η Awa γεννήθηκε στο νησί κι έχει περάσει εκεί όλη της τη ζωή. Όταν ήταν πιο νέα δούλευε ως μαία και τώρα ράβει ρούχα – έτσι εξηγείται η ραπτομηχανή. Ο σύζυγός της έχει πεθάνει, μα δούλευε παλιά σε ένα εργοστάσιο στην Ντακάρ, την πρωτεύουσα της Σενεγάλης, οπότε γνωρίζει πώς είναι η πόλη. Η Awa, βέβαια, δεν ήταν ποτέ άνθρωπος που αγαπούσε τη βουή και την πολυκοσμία. Λέει πως δε θα άλλαζε το νησί της με τίποτα κι ας είναι τόσο αφιλόξενο.

Συνοψίζοντας τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι συντοπίτες της, αναφέρει πως στο νησί δεν υπάρχουν δουλειές, ιδίως για τις γυναίκες. Το άλλο που τους λείπει είναι οι φυσικοί πόροι – απλά πράγματα, όπως καυσόξυλα για να μαγειρέψουν λίγο ρύζι και ψάρια. Λέει πως δεν έχουν πόσιμο νερό και πως το αλάτι της θάλασσας εισχωρεί υπογείως στα χωράφια τους και καταστρέφει τις σοδειές τους. Είναι σχεδόν αδύνατο να καλλιεργήσουν οτιδήποτε σ’ αυτόν τον τόπο. Παρ’ όλα αυτά, δεν το βάζουν κάτω. Πορεύονται ενωμένοι κι αναζητούν λύσεις.

Μεταξύ άλλων, η ActionAid έδωσε μια μηχανοκίνητη πιρόγα στις γυναίκες του νησιού για να πηγαίνουν απέναντι στην ξηρά και να πουλούν τα ψάρια τους στην αγορά του Foundiougne, την κοντινότερη πόλη, κι αυτό βοήθησε πολύ την κατάσταση. Όπως σε όλες τις δράσεις της οργάνωσης, οι γυναίκες παίζουν καθοριστικό ρόλο, ακριβώς γιατί η ActionAid επιλέγει να επενδύσει σ’ αυτές, αντισταθμίζοντας με κάποιον τρόπο τις κοινωνικές και οικονομικές αδικίες που υφίστανται εξαιτίας των παραδοσιακών πεποιθήσεων.

Η Awa έχει αναλάβει χρέη γραμματέα της τοπικής ομάδας γυναικών που δημιούργησε η ActionAid και καταγράφει σ’ ένα τετράδιο τα πεπραγμένα. Λέει ότι οι γυναίκες του νησιού έφτιαξαν έναν συνεταιρισμό μεταξύ τους και μοιράζονται τα κέρδη. Όποτε έχουν τη δυνατότητα, αγοράζουν βιβλία και φάρμακα για τα παιδιά του νησιού, προσπαθώντας να κλείσουν τα κενά εκείνα που δεν καλύπτει το κράτος. Οι γυναίκες συναντιούνται τακτικά και συζητούν ό,τι θέματα τις απασχολούν, με απώτερο σκοπό να στηρίξουν ολόκληρη την κοινότητα και να διευκολυνθούν οι ζωές όλων.

«Έτσι, για να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, η ιδέα για τη μηχανοκίνητη πιρόγα ήταν δική μας! Σκεφτήκαμε ότι θα μας έδινε πρόσβαση στην αγορά και ζητήσαμε από την ActionAid να μας βοηθήσει. Για κάποιο διάστημα μάς έλυσε τα χέρια, όμως αυτά τα πράγματα χαλάνε, δεν κρατάνε πολύ. Μετά από κάποια χρόνια, η πιρόγα έμεινε πάλι χωρίς μηχανή και τότε αγοράσαμε καινούργια μηχανή μόνοι μας. Δεν περιμέναμε να μας την επισκευάσουν ούτε θα ζητούσαμε ποτέ να μας αγοράσουν καινούργια, δεν είναι αυτός ο σκοπός. Είχαμε τη χαρά να έχουμε δίπλα μας την ActionAid αρκετό καιρό για να μάθουμε πώς να λύνουμε τα προβλήματά μας μόνοι μας. Αυτό, νομίζω, είναι και το μεγαλύτερο δώρο που μας πρόσφεραν.»

Η Awa είναι η γιαγιά που όλα τα παιδιά της Σενεγάλης θα ήθελαν να έχουν. Δραστήρια και δοτική, είναι η ήρεμη δύναμη του τόπου της. Μια γυναίκα που αξιοποίησε τις γνώσεις που της δόθηκαν κι αφού τις έκανε κτήμα της, ανέλαβε να τις μεταδώσει και στους γύρω της.