Ο αμάρανθος είναι ένας αρχαίος κόκκος χωρίς γλουτένη που κερδίζει ξανά την προσοχή για το πλούσιο θρεπτικό του περιεχόμενο και τα μοναδικά του οφέλη υγείας.
Όντας βασικό στη διατροφή των Αζτέκων προ αιώνων, αυτό το ανθεκτικό φυτό αναγνωρίζεται πλέον για τον ρόλο του στην καρδιαγγειακή υγεία, την υποστήριξη του πεπτικού συστήματος και την αντιφλεγμονώδη δράση του.
Αυτό το άρθρο διερευνά τις επιστημονικά υποστηριζόμενες ιδιότητες υγείας του αμάρανθου, εξηγεί πώς λειτουργούν τα θρεπτικά συστατικά του στο σώμα και περιγράφει πρακτικούς τρόπους, για να τον συμπεριλάβετε στη διατροφή σας.
Τι είναι ο αμάρανθος και γιατί θεωρείται υπερτροφή;
Ο αμάρανθος θεωρείται ψευδοδημητριακό, δηλαδή δεν είναι τυπικώς δημητριακό, αλλά χρησιμοποιείται παρόμοια με το σιτάρι ή το ρύζι. Ξεχωρίζει λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνες, των απαραίτητων αμινοξέων και του πυκνού θρεπτικού προφίλ.
Σε αντίθεση με τα περισσότερα δημητριακά, ο αμάρανθος περιέχει λυσίνη, ένα απαραίτητο αμινοξύ που υποστηρίζει την λειτουργία του ανοσοποιητικού και των ιστών. Είναι επίσης πλούσιος σε μέταλλα -όπως ασβέστιο, μαγνήσιο και σίδηρο- και είναι φυσικά χωρίς γλουτένη, καθιστώντας το ιδανικό για άτομα με κοιλιοκάκη ή ευαισθησία στη γλουτένη.
Ποια θρεπτικά συστατικά παρέχει ο αμάρανθος και πώς ωφελούν την υγεία;
Ο αμάρανθος είναι γεμάτος με βιοδιαθέσιμα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν την υγεία της καρδιάς, των οστών και του ανοσοποιητικού. Οι φυτικές ίνες και τα αντιοξειδωτικά του προάγουν επίσης την κυτταρική προστασία και την μεταβολική ισορροπία.
Ακολουθεί μια ανάλυση των βασικών θρεπτικών συστατικών του αμάρανθου και των πλεονεκτημάτων τους:
Θρεπτικό στοιχείο | Ποσότητα ανά 100 γρ. (μαγειρεμένος) | % RDA* (περίπου) | Οφέλη υγείας |
Πρωτεΐνη | 3,8 γρ. | – | Χτίζει και επιδιορθώνει τους ιστούς, υποστηρίζει τον μεταβολισμό |
Φυτικές ίνες | 2,1 γρ. | 8% | Βοηθά την πέψη, ρυθμίζει το σάκχαρο στο αίμα |
Σίδηρος | 2,1 mg | 12% | Υποστηρίζει την μεταφορά οξυγόνου, αποτρέπει την κόπωση |
Μαγνήσιο | 65 mg | 16% | Ρυθμίζει την λειτουργία των νεύρων, των μυών και του καρδιαγγειακού συστήματος |
Ασβέστιο | 47 mg | 4% | Υποστηρίζει τα οστά και τα δόντια, βοηθά στη σύσπαση των μυών |
Μαγγάνιο | 0,9 mg | 45% | Αντιοξειδωτική άμυνα, σχηματισμός οστών |
Φώσφορος | 148 mg | 21% | Υποστηρίζει τον ενεργειακό μεταβολισμό και τη δομή των οστών |
*RDA (Recommended Dietary Allowance): Συνιστώμενη Διαιτητική Δόση. Η RDA αντιστοιχεί στα επίπεδα πρόσληψης βασικών θρεπτικών συστατικών, που θεωρούνται επαρκή για την κάλυψη των αναγκών της πλειοψηφίας των υγιών ανθρώπων.
Ποια είναι τα κύρια οφέλη υγείας του αμάρανθου;
Ο αμάρανθος προσφέρει αρκετά τεκμηριωμένα οφέλη για την υγεία λόγω της πυκνής του σύνθεσης από αντιοξειδωτικά, φυτικές πρωτεΐνες και μικροθρεπτικά συστατικά.
Οι βασικές ιδιότητες υγείας περιλαμβάνουν:
- Υποστηρίζει την καρδιαγγειακή υγείαν μειώνοντας την LDL («κακή») χοληστερόλη
- Μειώνει τη φλεγμονή χάρη στις πολυφαινόλες και τα πεπτίδια
- Ενισχύει την πέψη μέσω της περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες
- Βοηθά στη διατήρηση της ισορροπίας του σακχάρου στο αίμα
- Υποστηρίζει την ανοσολογική και κυτταρική αποκατάσταση λόγω της λυσίνης και των αντιοξειδωτικών
- Προάγει την υγεία των οστών μέσω του ασβεστίου, του μαγνησίου και του φωσφόρου
Η παρουσία βιοδραστικών ενώσεων -όπως η λουνασίνη- συμβάλλει επίσης στο αντιφλεγμονώδες και αντικαρκινικό δυναμικό του, αν και απαιτούνται περισσότερες μελέτες σε ανθρώπους για να επιβεβαιωθούν αυτά.
Πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ο αμάρανθος;
Ο αμάρανθος είναι πολύ ευπροσάρμοστος: μπορεί να βραστεί, να αλεσθεί σε αλεύρι ή να χρησιμοποιηθεί ως πυκνωτικό σε μαγειρευτά και χυλούς. Στην παραδοσιακή ιατρική, τα φύλλα και οι σπόροι του αμάρανθου έχουν χρησιμοποιηθεί για την επούλωση πληγών, την αναιμία και τα πεπτικά προβλήματα.
Τρόποι για να ενσωματώσετε τον αμάρανθο:
- Μαγειρευτά δημητριακά για συνοδευτικά ή σαλάτες
- Ψημένος αμάρανθος ως δημητριακό ή σνακ
- Αλεύρι αμάρανθου σε γλυκά/πίτες χωρίς γλουτένη
- Φυλλώδη λαχανικά σε σούπες ή σοταρισμένα ως λαχανικά
- Αφεψήματα βοτάνων σε παραδοσιακές πρακτικές (συμβουλευτείτε γιατρό πριν από τη χρήση)
Η καθημερινή χρήση πρέπει να είναι μέτρια, ειδικά σε ακατέργαστη μορφή, λόγω της περιεκτικότητάς του σε οξαλικά άλατα, που μπορεί να επηρεάσουν την απορρόφηση των μετάλλων σε ευαίσθητα άτομα.
Είναι ο αμάρανθος πάντα ασφαλής για κατανάλωση;
Για τους περισσότερους ο αμάρανθος είναι ασφαλής και καλά ανεκτός. Ωστόσο, ορισμένα πράγματα πρέπει να ληφθούν υπόψη:
- Περιέχει μέτρια οξαλικά άλατα, τα οποία μπορεί να επιδεινώσουν τον κίνδυνο πέτρας στα νεφρά
- Πρέπει να μαγειρευτεί καλά, για να εξαλειφθούν ορισμένοι αντιθρεπτικοί παράγοντες
- Μπορεί να προκαλέσει φούσκωμα εάν εισαχθεί απότομα στη διατροφή σας πολύ γρήγορα λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες
Όσοι έχουν υπάρχοντα προβλήματα με τα νεφρά ή ανησυχίες σχετικά με την απορρόφηση μετάλλων θα πρέπει να συμβουλευτούν γιατρό πριν καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες αμάρανθου.
Συχνές Ερωτήσεις
Είναι ο αμάρανθος καλός για τη χοληστερίνη;
Ναι. Μελέτες δείχνουν ότι ο αμάρανθος μπορεί να βοηθήσει στην μείωση της LDL («κακής») χοληστερόλης λόγω των ακόρεστων λιπαρών και των φυτικών στερολών του.
Μπορεί ο αμάρανθος να βοηθήσει στη φλεγμονή;
Ο αμάρανθος περιέχει φυσικές αντιφλεγμονώδεις ενώσεις, όπως η λουνασίνη και τα πεπτίδια, τα οποία μπορεί να μειώσουν τη φλεγμονή στο σώμα.
Είναι ο αμάρανθος μια πλήρης πρωτεΐνη;
Ναι. Ο αμάρανθος παρέχει και τα εννέα απαραίτητα αμινοξέα, συμπεριλαμβανομένης της λυσίνης, καθιστώντας τον μια πλήρη πρωτεΐνη, κάτι σπάνιο μεταξύ των φυτικών τροφών.
Πώς συγκρίνεται ο αμάρανθος με την κινόα;
Και τα δύο είναι ψευδοδημητριακά χωρίς γλουτένη, αλλά ο αμάρανθος γενικά έχει περισσότερο ασβέστιο και σίδηρο, ενώ η κινόα περιέχει ελαφρώς περισσότερες φυτικές ίνες και φυλλικό οξύ.
Μπορώ να τρώω αμάρανθο κάθε μέρα;
Ναι, σε μέτριες ποσότητες. Η καθημερινή χρήση είναι ασφαλής για τους περισσότερους όταν μαγειρεύεται σωστά, αν και η ποικιλία σε δημητριακά συνιστάται πάντα για διατροφική ισορροπία.
Σύνοψη
Ο αμάρανθος είναι μια πλούσια σε θρεπτικά συστατικά μονάδα πηγή ενέργειας, που υποστηρίζει την υγεία της καρδιάς, του πεπτικού συστήματος και των οστών, ενώ προσφέρει πλήρεις πρωτεΐνες και βασικά μέταλλα. Από την μείωση της χοληστερόλης μέχρι την ενίσχυση του ελέγχου της φλεγμονής, ο αμάρανθος κερδίζει τη θέση του σε μια σύγχρονη διατροφή με γνώμονα την υγεία. Με σωστή προετοιμασία και μέτρο, μπορεί να αποτελέσει πολύτιμο εργαλείο στην ολιστική διατροφή.
Πηγές:
healthline.com
medicalnewstoday.com
webmd.com
wholegrainscouncil.org
Πηγή