Καθώς ο κόσμος συνεχίζει να παλεύει με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της COVID-19, ένα σύμπτωμα έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα επίμονο και εξουθενωτικό: η λεγόμενη «ομίχλη του εγκεφάλου».
Αυτή η γνωστική θολούρα -που συχνά χαρακτηρίζεται από κακή μνήμη, δυσκολία στην εστίαση και πνευματική κόπωση- μπορεί να παραμείνει για μήνες ή και χρόνια σε ορισμένα άτομα.
Ορισμένα άτομα με μακρά COVID-19 πειραματίζονται τώρα με τσίχλες και επιθέματα νικοτίνης, ελπίζοντας να… καθαρίσουν το μυαλό τους. Αλλά υπάρχει κάποια επιστημονική βάση πίσω από αυτήν την ιδέα;
Αυτό το άρθρο περιγράφει γιατί λαμβάνεται εξαρχής υπόψη η νικοτίνη ενάντια στην long COVID-19, τι λέει η τρέχουσα έρευνα και τι θέλουν οι ειδικοί να γνωρίζουν οι άνθρωποι πριν τη δοκιμάσουν.
Γιατί κάποιοι με long COVID χρησιμοποιούν νικοτίνη για την εγκεφαλική ομίχλη;
Σύμφωνα με πληροφορίες στρέφονται στη νικοτίνη επειδή οι πρώτες έρευνες υποδηλώνουν ότι μπορεί να επηρεάσει τη φλεγμονή και τη δραστηριότητα των νευροδιαβιβαστών, οι οποίοι σχετίζονται με τη γνωστική λειτουργία.
Η νικοτίνη, πέραν της σύνδεσής της με τον εθισμό και τον καπνό, αλληλεπιδρά με έναν τύπο υποδοχέα στον εγκέφαλο που μπορεί να επηρεάσει την μνήμη και την προσοχή. Αυτή η σύνδεση έχει προκαλέσει περιέργεια σχετικά με το εάν η νικοτίνη μπορεί να ανακουφίσει την εγκεφαλική ομίχλη λόγω long COVID-19 βελτιώνοντας τη σηματοδότηση σε κατεστραμμένες ή απορυθμισμένες νευρικές οδούς.
Πιθανοί μηχανισμοί δράσης της νικοτίνης:
- Διεγείρει τους νικοτινικούς υποδοχείς ακετυλοχολίνης (nAChRs), οι οποίοι ρυθμίζουν την προσοχή και την μνήμη
- Ρυθμίζει τη φλεγμονή στο κεντρικό νευρικό σύστημα
- Μπορεί να εξουδετερώσει τις ανοσολογικά ενεργοποιούμενες αλλαγές, που συνδέονται με τα συμπτώματα της long COVID-19
Αυτές οι επιδράσεις έχουν πυροδοτήσει την πειραματική χρήση της νικοτίνης από ορισμένους ασθενείς, ειδικά σε διαδικτυακές κοινότητες υποστήριξης. Ωστόσο, αυτή παραμένει μια αυθαίρετη προσέγγιση και όχι μια εγκεκριμένη θεραπεία.
Τι γνωρίζουν οι επιστήμονες για τη νικοτίνη και τα γνωστικά συμπτώματα της long COVID-19;
Προς το παρόν δεν υπάρχουν οριστικά κλινικά στοιχεία, ότι η νικοτίνη βελτιώνει την ομίχλη του εγκεφάλου λόγω long COVID-19, αλλά οι ερευνητές διερευνούν την υπόθεση.
Μερικές μικρές μελέτες και προκλινικά μοντέλα έχουν υποδείξει ότι το πνευμονογαστρικό νεύρο και το χολινεργικό σύστημα (τα οποία και τα δύο μπορούν να επηρεαστούν από τη νικοτίνη) παίζουν ρόλο στην μακροχρόνια COVID. Η διαταραχή αυτών των συστημάτων μπορεί να συμβάλει στα γνωστικά συμπτώματα. Η ικανότητα της νικοτίνης να διεγείρει αυτές τις οδούς έχει οδηγήσει ορισμένους ερευνητές να την εξετάσουν ως πιθανό θεραπευτικό στόχο.
Τα πρώιμα ευρήματα έχουν ως εξής:
- Η ομίχλη του εγκεφάλου στην μακροχρόνια COVID μπορεί να προέρχεται από υπερενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος, κάτι που επηρεάζει την λειτουργία του εγκεφάλου
- Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες της νικοτίνης μπορεί να αλληλεπιδρούν με την «χολινεργική αντιφλεγμονώδη οδό»
- Ανεπίσημα, ανέκδοτα στοιχεία από ασθενείς δείχνουν ήπια γνωστική βελτίωση με τσίχλα ή επιθέματα νικοτίνης
Ωστόσο, καμία τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη δοκιμή μεγάλης κλίμακας δεν έχει επιβεβαιώσει την ασφάλεια ή την αποτελεσματικότητα της νικοτίνης σε αυτό το πλαίσιο.
Υπάρχουν κίνδυνοι από τη χρήση νικοτίνης για τα συμπτώματα της long COVID-19;
Ναι, η νικοτίνη είναι μια φαρμακολογικά ενεργή και δυνητικά επιβλαβής ουσία (ακόμη και σε μορφή τσίχλας ή επιθέματος) ειδικά χωρίς ιατρική επίβλεψη.
Αν και τα προϊόντα αντικατάστασης νικοτίνης είναι ασφαλέστερα από το κάπνισμα τσιγάρων, εξακολουθούν να ενέχουν κινδύνους, ιδιαίτερα για άτομα με καρδιακές παθήσεις και υπέρταση. Η νικοτίνη μπορεί επίσης να προκαλέσει εξάρτηση και παρενέργειες όπως ζάλη, ναυτία ή διαταραχή ύπνου.
Πιθανοί κίνδυνοι που πρέπει να ληφθούν υπόψη:
- Αυξημένη αρτηριακή πίεση και καρδιακός ρυθμός
- Κίνδυνος εξάρτησης ή στέρησης από τη νικοτίνη
- Γαστρεντερική δυσφορία και πονοκέφαλοι
- Διαταραχές ύπνου ή άγχος
- Δεν υπάρχει τεκμηριωμένο όφελος στη θεραπεία για μακροχρόνια COVID-19
Οι ειδικοί προειδοποιούν κατά της αυτοθεραπείας με νικοτίνη χωρίς τη συμβουλή γιατρού, ειδικά επειδή οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις σε άτομα με μακροχρόνια COVID-19 είναι άγνωστες.
Τι πρέπει να κάνουν αντ’ αυτού τα άτομα με μακροχρόνια εγκεφαλική ομίχλη λόγω COVID-19;
Όποιος βιώνει επίμονη θολούρα εγκεφάλου μετά από COVID-19 θα πρέπει να συμβουλευτεί γιατρό, για δέουσες θεραπευτικές επιλογές, προσαρμοσμένες στα συμπτώματά του.
Οι γιατροί μπορούν να συστήσουν μια πολύπλευρη προσέγγιση που περιλαμβάνει γνωστική αποκατάσταση, σωματική δραστηριότητα, υγιεινή ύπνου και θεραπεία για συνυπάρχοντα προβλήματα όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Η υποστηρικτική φροντίδα -όχι η νικοτίνη!- παραμένει το θεμέλιο ασφαλούς ανάρρωσης.
Βήματα που συνήθως συνιστώνται:
- Γνωστική θεραπεία ή καθοδηγούμενες ασκήσεις εγκεφάλου
- Βαθμιαία σωματική δραστηριότητα για βελτίωση της κόπωσης και της εστίασης
- Διατροφική υποστήριξη και επαρκής ενυδάτωση
- Διαχείριση υποκείμενων παθήσεων όπως η υπνική άπνοια, η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς ή το σύνδρομο ορθοστατικής ταχυκαρδίας
- Παραπομπή σε κλινικές μακράς εξειδίκευσης για COVID εάν τα συμπτώματα επιμένουν
Συχνές ερωτήσεις
Είναι η νικοτίνη νευροπροστατευτική;
Η νικοτίνη έχει δείξει νευροπροστατευτικές επιδράσεις σε ορισμένες εργαστηριακές μελέτες και παθήσεις, όπως η νόσος του Πάρκινσον, αλλά η χρήση της δεν είναι καθολικά ασφαλής ούτε συνιστάται για γνωστική υποστήριξη.
Πόσο διαρκεί συνήθως η παρατεταμένη ομίχλη εγκεφάλου λόγω COVID-19;
Εξαρτάται. Μερικοί αναρρώνουν μέσα σε εβδομάδες, ενώ άλλοι εμφανίζουν γνωστικά συμπτώματα για μήνες ή και χρόνια. Δεν υπάρχει καθορισμένο χρονοδιάγραμμα και η ανάρρωση μπορεί να είναι σταδιακή.
Είναι σε εξέλιξη έρευνες για τη νικοτίνη και την μακρά COVID-19;
Ναι. Οι ερευνητές διερευνούν επί του παρόντος πώς η χολινεργική σηματοδότηση (την οποία επηρεάζει η νικοτίνη) μπορεί να σχετίζεται με τα παρατεταμένα συμπτώματα της COVID-19. Αυτά τα ευρήματα θα μπορούσαν τελικά να καθοδηγήσουν στοχευμένες θεραπείες, αλλά απαιτούνται πιο εμπεριστατωμένες μελέτες.
Συμπέρασμα
Αν και η ιδέα της χρήσης νικοτίνης για τη θεραπεία της παρατεταμένης ομίχλης εγκεφάλου λόγω COVID-19 βασίζεται σε εύλογη βιολογική θεωρία, παραμένει πειραματική και μη αποδεδειγμένη. Τα άτομα που αναφέρουν γνωστικά συμπτώματα μετά από COVID-19 θα πρέπει να δώσουν προτεραιότητα στην ιατρική συμβουλή, στις αποδεδειγμένες και δοκιμασμένες θεραπείες και στις ασφαλείς στρατηγικές ανάρρωσης.
Μέχρι οι κλινικές δοκιμές να προσφέρουν σαφέστερες απαντήσεις, η νικοτίνη δεν αποτελεί συνιστώμενη λύση και οι κίνδυνοί της δεν πρέπει να παραβλέπονται.
Πηγές:
theconversation.com
healthline.com
cdc.gov
nhs.uk
Πηγή