Πέμπτη , 28 Μάρτιος 2024
O μεσοσπονδύλιος δίσκος και το Facet

O μεσοσπονδύλιος δίσκος και το Facet

Οι σπόνδυλοι στο πρόσθιο τμήμα τους, στο σώμα, συνδέονται μεταξύ τους με τους μεσοσπονδύλιους δίσκους. Στο οπίσθιο τμήμα ακουμπάει η απόφυση (το ποδαράκι) του ενός επάνω στην απόφυση (χεράκι) του υποκειμένου. Εκεί που ακουμπάει το ένα στο άλλο, δημιουργείται μία άρθρωση, που ονομάζεται διεθνώς Facet.

Οι αρθρώσεις αυτές, όπως κάθε άρθρωση, με τα χρόνια παθαίνουν αρθρίτιδα και πονάνε. Λόγω αρθρίτιδας διογκώνονται, παραμορφώνονται, μαζεύουν «άλατα» όπως λέει ο κόσμος. Λόγω της διόγκωσης στενεύει ο χώρος (το τρήμα) μέσα από το οποίο περνάνε τα νεύρα που πηγαίνουν στα πόδια.

Το νεύρο που πιέζεται μέσα στο στενό τρήμα πονάει. Ο πόνος εκδηλώνεται σε κάποιο σημείο του ποδιού. Συνήθως στενεύουν ιδιαίτερα τα τρήματα από τον 3ο οσφυϊκό σπόνδυλο και κάτω. Όταν πιέζεται το 3ο οσφυϊκό νεύρο (Ο3) και το τέταρτο (Ο4) ο πόνος απλώνεται στην περιοχή του γοφού εμπρός , στον μηρό εμπρός, το γόνατο και κάτω από το γόνατο, πάντα εμπρός.

Όταν πιέζεται το πέμπτο οσφυϊκό νεύρο (Ο5) ο πόνος εμφανίζεται πίσω στο γοφό, κατά μήκος της έξω επιφάνειας της γάμπας και φθάνει μέχρι το μεγάλο δάκτυλο. Όταν πιέζεται από στένωση το 1ο ιερό νεύρο τότε ο πόνος εμφανίζεται πάλι πίσω από το γοφό, στην έξω επιφάνεια της γάμπας, αλλά πηγαίνει μέχρι την πτέρνα.

Τα συμπτώματα του πόνου εμφανίζονται όταν το άτομο στέκεται όρθιο και κυρίως στη βάδιση. Σταματάει τη βάδιση από τον πόνο μετά από ορισμένα βήματα – απόσταση. Το σύμπτωμα αυτό ονομάζεται διαλείπουσα χωλότητα και είναι χαρακτηριστικό στένωσης νωτιαίου μυελού. Ανάλογο σύμπτωμα προκαλείται από στένωση των αρτηριών που φθάνουν στα πόδια και εναπόκειται σ΄ αυτόν που εξετάζει, για ν΄ αντιληφθεί αν πρόκειται για στένωση αρτηρίας ή για στένωση τρήματος νεύρου στην σπονδυλική στήλη.

Ο μεσοσπονδύλιος δίσκος, παρεμβάλλεται μεταξύ των σπονδύλων, από την αυχενική μοίρα, μέχρι το ιερό οστούν (ουρά) σαν «μαξιλλαράκι», για ν΄ απορροφά τους κραδασμούς στη βάδιση, το τρέξιμο και τ΄ άλματα.

Η κατασκευή του δίσκου προσομοιάζει στο λάστιχο του αυτοκινήτου, περιβάλλεται από σκληρές ίνες χόνδρου (όπως τα λινά) και στο κέντρο περιέχει υπό πίεση, μία ελαστική μάζα, σε ημίρευστη κατάσταση, τον πυρήνα. Με τα χρόνια ή από απότομη στροφική κάκωση (στρίβω και γυρίζω) το περίβλημα παθαίνει ρωγμές. Ελαττώνεται η αντίσταση του και φουσκώνει πετώντας «βυζί», όπως το λάστιχο.

Όμως εκεί που προβάλλει ο δίσκος (το ονομάζουμε κήλη του δίσκου) περνάει κάποιο από τα νεύρα που κινούν τα πόδια. Το νεύρο πιεζόμενο από την κήλη του δίσκου πονάει και μεταφέρει το ενόχλημα του πόνου κατά μήκος του ποδιού όπου απλώνεται. Έτσι το Ο2 νεύρο προκαλεί πόνο ψηλά στη λεκάνη και στο γοφό. Το Ο3 νεύρο (ρίζες ονομάζονται τα νεύρα της σπονδυλικής στήλης) αντανακλά πόνο μπροστά στο γοφό, μηρό, γόνατο. Η Ο4 ρίζα αντανακλά πόνο στο γοφό πίσω και εμπρός, γόνατο και πρόσθιο τμήμα της κνήμης. Η Ο5 ρίζα προκαλεί πόνο στο πίσω μέρος του γοφού, στο πίσω – έξω μέρος της γάμπας, μέχρι το μεγάλο δάκτυλο του ποδιού. Και η Ι1 ρίζα πονάει πίσω από το γοφό, πίσω από την γάμπα, μέχρι την πτέρνα.

Όταν ο δίσκος υποστεί ρωγμές, λόγω εκφύλισης, γήρατος, ή κάκωσης (σκύψιμο), ακόμη κι αν δεν προκληθεί κήλη (προβολή) μέσα από τις ρωγμές του περιβλήματός του (ινώδης δακτύλιος) χάνει μέρος από τα υγρά του. το πάχος του ελαττώνεται και καθίσταται σκληρότερος. Το αποτέλεσμα είναι να προκαλείται πόνος στη μέση (οσφυαλγία) από υπερβολική καταπόνηση των Facet.

Οι σπόνδυλοι με τους δίσκους συνδέονται μεταξύ τους με ταινίες από ισχυρούς συνδέσμους που τους συγκρατούν στη θέση τους. Υπάρχει ένας πρόσθιος (επιμήκης σύνδεσμος) που εμποδίζει τους σπονδύλους να «φύγουν» προς τα εμπρός και ένας οπίσθιος, που χωρίζει σπονδύλους και δίσκους από το σάκο του νωτιαίου μυελού.

Οι σύνδεσμοι αυτοί, με τις χρόνιες καταπονήσεις, αλλοιώνονται και ο οργανισμός τους εναποθέτει άλατα ασβεστίου, τα οποία περιορίζουν την κινητικότητα της σπονδυλικής στήλης. Τα άλατα αυτά που είναι ορατά στην ακτινογραφία, ονομάζονται οστεόφυτα. Τα οστεόφυτα που σχηματίζονται στον πρόσθιο επιμήκη, προκαλούν δυσκαμψία και πόνους. Τα οστεόφυτα που συγκεντρώνονται στον οπίσθιο επιμήκη, προκαλούν στένωση στο κανάλι του νωτιαίου μυελού, που εκδηλώνεται με διαλείπουσα χωλότητα (δεν μπορώ να περπατήσω πάνω από 50 μέτρα) και από τα δύο πόδια.

Λέξεις κλειδιά:
– οσφυαλγία
– ισχιαλγία
– μεσοσπονδύλιος δίσκος
– Facet
– διαλείπουσα χωλότητα
– στένωση νωτιαίου σωλήνα
– σπονδυλολίσθηση
– ρίζα / ριζίτιδα
– πρόσθιος επιμήκης σύνδεσμος
– οπίσθιος επιμήκης σύνδεσμος