Κατάδικος-μέλος της «ομάδας Βάγκνερ» μιλάει στο iefimerida.gr και στον Κώστα Ονισένκο

Ορισμένες από τις «βρώμικες δουλειές» της Ρωσίας στο εξωτερικό έκανε τα προηγούμενα χρόνια η «ομάδα Βάγκνερ», ιδιωτική στρατιωτική εταιρεία που ανήκει στον Ευγένι Πριγκόζιν, συνεργάτη και παλιό γνώριμο του Ρώσου προέδρου Πούτιν.

Πρόκειται για ομάδα μισθοφόρων, η οποία συντηρείται κυρίως από τον κρατικό προϋπολογισμό της Ρωσίας και είχε δημιουργηθεί για να «λύνει προβλήματα» σε περιοχές όπως Αφρική και Συρία.

Βάγκνερ: Στρατολογήθηκαν δεκάδες χιλιάδες νέα μέλη για τον πόλεμο στην Ουκρανία

Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία η «Βάγκνερ» στρατολόγησε δεκάδες χιλιάδες νέα μέλη, χωρίς προηγούμενη στρατιωτική εμπειρία, οι οποίοι εστάλησαν να πολεμήσουν κατά του ουκρανικού στρατού. Η έλλειψη στρατιωτών και οι αποτυχίες των Ρώσων στα πεδία των μαχών συνέβαλαν στο να κάνει η Βάγκνερ στρατολόγηση ακόμα και μέσα στις ρωσικές φυλακές.

Παραβλέποντας τη νομοθεσία ο Πριγκόζιν προσωπικά μετέβαινε στις φυλακές, όπου μιλούσε στους κρατούμενους υποσχόμενος ότι μετά από έξι μήνες στον πόλεμο οι ποινές τους θα διαγραφούν και θα αποκτήσουν λευκό ποινικό μητρώο. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα άγνωστος αριθμός κρατουμένων (πληροφορίες μιλάνε για δεκάδες χιλιάδες) να φύγουν από τις ρωσικές φυλακές και να βρεθούν στον πόλεμο. Μεγάλο μέρος τους έχουν ήδη χάσει τη ζωή τους ή τραυματιστεί.

Ο ίδιος ο Πριγκόζιν έχει υπάρξει στα νιάτα του κρατούμενος των ρωσικών φυλακών, οπότε το συγκεκριμένο «κοινό» του είναι οικείο. Το «πείραμα» φαίνεται να θεωρήθηκε επιτυχημένο καθώς αντί για τον Πριγκόζιν και τη Βάγκνερ το επίσημο υπουργείο Άμυνας της Ρωσίας ασχολείται πλέον με την επιστράτευση των κρατουμένων. Από την άλλη, ορισμένες πηγές εκτιμούν ότι αυτή η αλλαγή είχε να κάνει περισσότερο με τη δυσμένεια, στην οποία φαίνεται να υπέπεσε ο ίδιος ο Πριγκόζιν και με την μεθοδευμένη αποδυνάμωση της «ομάδας Βάγκνερ».

Βάγκνερ: Το iefimerida.gr μίλησε με κατάδικο μέλος της μισθοφορικής οργάνωσης

Προκειμένου να καταλάβει καλύτερα το πώς λειτουργεί η ομάδα Βάγκνερ και η επιστράτευση των καταδίκων στις ρωσικές φυλακές, το iEfimerida.gr μίλησε με έναν κατάδικο, μέλος της «ομάδας Βάγκνερ», ο οποίος έχει συλληφθεί από τις ουκρανικές αρχές.

Με βάση το διεθνές δίκαιο, ως μισθοφόροι, τα μέλη της ομάδας Βάγκνερ δεν θεωρούνται αιχμάλωτοι πολέμου και εφόσον το επιθυμούν μπορούν να παραχωρούν συνεντεύξεις στα ΜΜΕ. Καθ’ όλη τη διάρκεια της συνομιλίας μας, η οποία έγινε σε μυστική τοποθεσία των ουκρανικών υπηρεσιών ασφαλείας, υπήρχε ένοπλος φρουρός.

Δεδομένων των συνθηκών, το iEfimerida.gr δεν μπορεί να εγγυηθεί την πλήρη ειλικρίνεια σε εκείνα που ελέχθησαν ή αποφεύχθηκαν να λεχθούν από τον συνεντευξιαζόμενο.

• Πώς βρεθήκατε στην ομάδα Βάγκνερ;

«Είμαι από την πόλη *** (επαρχιακή πόλη της Ρωσίας, δεν αναφέρεται για λόγους προστασίας του συνεντευξιαζόμενου, όπως και το όνομά του), έχω δύο παιδιά και γυναίκα. Είμαι μέλος της ομάδας Βάγκνερ τους τελευταίους έξι μήνες. Μπήκα επειδή βρισκόμουν στη φυλακή και μου υποσχέθηκαν ότι αν πολεμήσω έξι μήνες θα σβήσουν την ποινή μου και θα μπορέσω να γυρίσω σπίτι, να βρω δουλειά και να συνεχίσω τη ζωή μου».

• Γιατί ήσασταν στη φυλακή; Τι ποινή είχατε;

«Είχαμε βγει μια βόλτα, ήταν και η γυναίκα μου μαζί. Στην περιοχή μου έχουμε πολλούς μουσουλμάνους με τους οποίους έχουμε προστριβές. Έγινε καβγάς, με χτύπησε ένας από αυτούς με μαχαίρι, τον χτύπησα και εγώ. Εγώ επέζησα, αυτός πέθανε. Μετά έμαθα όταν ήταν και γιος κάποιου σημαντικού ατόμου. Έφαγα ποινή 20 χρόνια».

• Πώς υπογράψατε συμβόλαιο με τη Βάγκνερ;

«Ήρθαν άνθρωποι στη φυλακή, ήταν και ο ίδιος ο Πριγκόζιν ανάμεσά τους. Ο Πριγκόζιν έβγαλε λόγο. Είπε ότι έχει το δικαίωμα να απελευθερώσει τους κρατούμενους, να τους δώσει πλήρη αμνηστία, να αρχίσουν να ζουν από καθαρή σελίδα αν θέλουν. Αλλά για αυτό θα πρέπει να πάνε στην Ουκρανία να πολεμήσουν με “ναζιστές” και “μισθοφόρους” και άλλα τέτοια. Του κάναμε ερωτήσεις. Εκείνος απαντούσε. Είπε ότι δεν υπάρχει ουκρανικός στρατός και την έχει κοπανήσει προ καιρού και πως εκεί είναι μόνο μισθοφόροι όπως και εμείς. Είπε “αν θέλετε, θα έρθουν εδώ άτομα που θα έχουν μαζί τους έγγραφα, αυτά τα έγγραφα θα τα διαβάσετε και θα τα υπογράψετε, θα περάσετε διαλογή και θα ενταχθείτε στη “Βάγκνερ”. Και έφυγε. Πέρασαν μερικές μέρες, ήρθαν οι άνθρωποι αυτοί που είχαν τα έγγραφα και όποιος ήθελε πήγαινε σε αυτούς και υπέγραφε. Εκτός από το λευκό ποινικό μητρώο έλεγαν ότι μπορούν να σβήσουν τυχόν χρέη, για όποιον ήθελε, και πως θα βγάζαμε χρήματα».

• Άρα είδατε τον Πριγκόζιν αυτοπροσώπως. Πώς ήταν;

«Είδα τον Πριγκόζιν αυτοπροσώπως. Τι να σας πω, μπήκε ένας τυπάς, μιλούσε πιο επιθετικά, όχι προσεκτικά όπως εμείς τώρα, μια γλώσσα που καταλαβαίνουν οι κατάδικοι. Τα εξήγησε όλα κατανοητά, είπε ότι έχει όλες τις δικαιοδοσίες και αρμοδιότητες για να μας ελευθερώσει. Μαζί του είχε άλλα άτομα που είχαν όπλα, σαν ένοπλη φρουρά. Γενικά μας έκανε εντύπωση. Σε εκείνους τους κρατούμενους που είδα ότι πήγαν να γραφτούν δεν υπήρξε καμία πίεση, όσοι πήγαν το έκαναν με τη θέλησή τους».

• Μετά τι έγινε; Πώς βρεθήκατε στον πόλεμο;

«Καταθέσαμε τα χαρτιά μας, μας εξέτασαν, κράτησαν σημειώσεις, πήραν τα έγγραφά μας από τις φυλακές, ήρθαμε στο πλησιέστερο αεροδρόμιο, ήρθε μεταγωγικό αεροπλάνο στρατιωτικό και μπήκαμε μέσα. Μας μετέφεραν στο πλησιέστερο σημείο συγκέντρωσης, μέσα σε δάσος. Εκεί μας έδωσαν να φορέσουμε στρατιωτικά ρούχα, μας έδωσαν όπλα και αρχίσαμε την εκπαίδευση. Ήταν στρατόπεδο εκπαίδευσης. Μαθαίναμε πυροβόλα όπλα, ναρκοθέτηση, ρουκέτες χειρός. Ένα με δύο μήνες γινόταν η εκπαίδευση – δεν ήταν ίδια για όλους. Εκεί που γινόταν η εκπαίδευση ήταν μόνο μέλη της Βάγκνερ, δεν είχε τακτικό στρατό.

Από εκεί μας πήγαν με ελικόπτερα και έπειτα με αυτοκίνητα στα σημεία του πολέμου, στο Λουχάνσκ και Ντόνετσκ. Στα μέτωπα ερχόμασταν μόνο με αυτοκίνητα για να μην μας πάρει χαμπάρι ο ουκρανικός στρατός. Είχαμε χωριστεί σε ομάδες, πέντε, δέκα, δεκαπέντε ατόμων. Και μας έδιναν αποστολές για επιθέσεις. Εγώ ήμουν στο Λισιτσιάνσκ. Ήμασταν μόνο μέλη της Βάγκνερ σε αυτές τις ομάδες αλλά όχι μόνο κατάδικοι, είχε και άτομα που δεν είχαν κάνει φυλακή και απλώς αποφάσισαν να γίνουν μέλη της ομάδας».

• Πώς αιχμαλωτιστήκατε;

«Ήμουν σε επίθεση και τραυματίστηκα ελαφρά. Πήγαινα μαζί με άλλους τραυματίες προς το σημείο όπου θα μας παρείχαν πρώτες βοήθειες και βγήκαν Ουκρανοί στρατιώτες και μας συνέλαβαν. Ήταν νύχτα».

• Στην ομάδα Βάγκνερ είχε διαφορά απ’ ότι στον στρατό;

«Έχει διαφορές με τον επίσημο στρατό, τα πράγματα είναι πολύ πιο αυστηρά, δεν μπορείς να λουφάρεις, να πίνεις αλκοόλ ή ναρκωτικά. Πίεζαν πάρα πολύ. Έδιναν συγκεκριμένες αποστολές και αν δεν τις κάνεις μπορεί να υπάρχει τιμωρία. Όταν πας για επίθεση δεν μπορείς να εγκαταλείψεις, να φύγεις, μπορούν ακόμα και να σε εκτελέσουν. Αν παραβλέψεις τις εντολές, αφήσεις τη θέση σου ή τον εξοπλισμό, μπορούν να σε εκτελέσουν».

• Είχαν υπάρξει τέτοιες εκτελέσεις;

«Θυμάμαι περιπτώσεις που εκτέλεσαν μέλη της οργάνωσης. Το έδειχναν μετά σε όλους για παραδειγματισμό».

• Άρα, δεν ήταν κρυφό, δεν έλεγαν ότι ήταν ατύχημα ή κάτι τέτοιο;

«Όχι, το ήξεραν όλοι. Εκτελούσαν κυρίως για να παραδειγματιστούν οι άλλοι».

• Χρήματα σας πλήρωναν; Πόσα;

«Άλλοι έγραφαν εξουσιοδότηση στο όνομα των γονιών τους ή φίλων για να έρχονται λεφτά. Εγώ ετοιμαζόμουν να το κάνω αλλά δεν πρόλαβα. Απ’ ότι είχα ακούσει έπαιρναν μέχρι 200.000 ρούβλια (2.400 ευρώ)».

• Στην πόλη σας πόσο ήταν ένας μισθός εργάτη;

«Στην πόλη μου, περίπου 250 δολάρια ο μισθός ανειδίκευτου εργάτη».

• Άρα μπορούμε να υποθέσουμε ότι τα λεφτά ήταν το μεγαλύτερο κίνητρο;

«Όχι για όλους. Ορισμένοι θέλουν να δουν τον πόλεμο, να πολεμήσουν. Κάποιοι άλλοι το κάνουν για λεφτά. Πολύ περισσότερο ορισμένοι που έχουν οικονομικά προβλήματα, χρέη, δάνεια, τους απειλούν οι εισπρακτικές εταιρείες. Υπάρχουν διάφορες περιπτώσεις. Εγώ, όπως και πολλοί από τις φυλακές, το έκανα για να σβήσουν την ποινή μου».

• Στις φυλακές δεν υπήρχε πρόβλημα με τους βορ, καθώς υποτίθεται ότι απαγορεύεται να συνεργάζεσαι με το κράτος βάση των άγραφων κανόνων;

«Κοιτάξτε, αυτό το σύστημα με τους βορ και μπλατνίε (σ.σ. οργάνωση ποινικών στις φυλακές που λειτουργεί με δικούς της κανόνες, κάτι σαν μαφία) λειτουργεί για αυτούς που εντάσσονται σε αυτό και αποφασίζουν να ακολουθούν αυτούς τους κανόνες. Δεν αφορά όλους τους κρατούμενους. Αν και ήξερα και έναν από αυτούς που επίσης υπέγραψε με τη Βάγκνερ. Δεν ξέρω αν είχε πρόβλημα μετά».

• Μιλάτε με γνωστούς και συγγενείς σας στη Ρωσία; Τι λένε γενικά για αυτή την κατάσταση;

«Οι περισσότεροι Ρώσοι δεν καταλαβαίνουν τι συμβαίνει στην Ουκρανία. Και εμάς πριν έρθουμε εδώ μας έλεγαν από την τηλεόραση εντελώς διαφορετικά πράγματα απ’ αυτά που είδαμε. Δεν είδα -για παράδειγμα- αφρικανούς μισθοφόρους, όπως μας λέγανε, και άλλα παρόμοια. Αλλά και στη Ρωσία υπάρχουν διάφορα άτομα, εγώ για παράδειγμα είχα έναν γνωστό που έστελνε λεφτά για να υποστηρίξει την Ουκρανία μέχρι που τον συνέλαβε η FSB για αυτό».

• Αν είχατε την ευκαιρία να γυρίσετε πίσω τον χρόνο, θα υπογράφατε ξανά συμβόλαιο με τη Βάγκνερ;

«Ναι, θα υπέγραφα. Διότι η ποινή μου είναι πολύ μεγάλη, 20 χρόνια, και θεωρώ ότι αξίζει το ρίσκο για να έχω την ευκαιρία να γυρίσω στην κανονική ζωή».