Η συσσώρευση σιδήρου στον εγκέφαλο μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κινητικών διαταραχών – μελέτη

Η συσσώρευση σιδήρου στον εγκέφαλο θέτει κάποιους ανθρώπους σε υψηλότερο κίνδυνο καθώς ελλοχεύει ο κίνδυνος να αναπτύξουν κινητικές διαταραχές όπως η νόσος του Πάρκινσον.

Αυτή η συσσώρευση σιδήρου επηρεάζεται από μια γενετική διαταραχή που ονομάζεται κληρονομική αιμοχρωμάτωση (σ.σ. οφείλεται σε μια μετάλλαξη του γονιδίου HFE και στους Ευρωπαίους έχει συχνότητα εμφάνισης 5-15%. Κλασικές εκδηλώσεις της πάθησης στον οργανισμό αποτελούν η ηπατική κίρρωση, ο σακχαρώδης διαβήτης καθώς και η δερματική χρώση), η οποία προκαλείται από μια γενετική μετάλλαξη.

Τα ευρήματα αυτής της μελέτης δημοσιεύθηκαν στο ακαδημαϊκό περιοδικό JAMA Neurology με κριτές.

Ο ρόλος του σιδήρου στο σώμα

Ο σίδηρος είναι ένα απαραίτητο μέταλλο που χρειάζεται το σώμα για να λειτουργήσει και είναι απαραίτητος στο ανθρώπινο αίμα.

Η ακριβής ποσότητα σιδήρου που απαιτείται στο σώμα μπορεί να ποικίλλει, αλλά συνήθως τείνει να είναι μόλις 4-5 γραμμάρια, με τα 2,5 να χρησιμοποιούνται για να τροφοδοτήσουν οξυγόνο στο αίμα. Τον υπόλοιπο σίδηρο ο οργανισμός τον χρησιμοποιεί στα κύτταρα σε όλο το σώμα, ειδικά στο ήπαρ, την σπλήνα και τον μυελό των οστών.

Η έλλειψη σιδήρου

Έχει ήδη διεξαχθεί πολλή έρευνα σχετικά με το τι συμβαίνει όταν τα επίπεδα σιδήρου στο σώμα είναι πολύ χαμηλά, κάτι που είναι γνωστό ως έλλειψη σιδήρου. Η δε έλλειψή του είναι συνηθισμένη σε όσους έχουν έμμηνο ρύση λόγω της μηνιαίας απώλειας αίματος.

Τι συμβαίνει με την υπερφόρτωση σιδήρου;

Η υπερφόρτωση σιδήρου ή αιμοχρωμάτωση μπορεί να συμβεί εξαιτίας επαναλαμβανόμενων μεταγγίσεων αίματος, μέσω της διατροφής ή της λήψης πολλών συμπληρωμάτων σιδήρου. Ωστόσο, η κληρονομική αιμοχρωμάτωση είναι η πιο συνηθισμένη αιτία.

Αυτή η πάθηση είναι γενετική και συνδέεται με ένα συγκεκριμένο γονίδιο, το γονίδιο HFE, και είναι πιο συχνή μεταξύ αυτών που έχουν κελτική καταγωγή. Και οι δύο γονείς θα πρέπει να έχουν το γονίδιο για να εκδηλωθεί ως πάθηση, παρόμοια με άλλες γενετικές καταστάσεις όπως η νόσος Tay-Sachs.

Εξαιτίας της κληρονομικής αιμοχρωμάτωσης το σώμα απορροφά πάρα πολύ σίδηρο από τα τρόφιμα, αυξάνοντας την ποσότητα σιδήρου στο σώμα.

Σε αντίθεση με την ανεπάρκεια σιδήρου, η οποία μπορεί να διορθωθεί με λήψη συμπληρωμάτων διατροφής, η υπερφόρτωση σιδήρου είναι πιο δύσκολο να μειωθεί επειδή οι άνθρωποι δεν έχουν πραγματικά τρόπο να αποβάλλουν τον πλεονάζον σίδηρο εκτός της εμμήνου ρύσεως και της εγκυμοσύνης.

Οι άνδρες κατά μέσο όρο εμφανίζουν συμπτώματα εξαιτίας του πλεονάζοντος σιδήρου μόνο μετά την ηλικία των 40 ετών και οι γυναίκες μετά την ηλικία των 60 ετών, σύμφωνα με την Κλινική Μάγιο.

Ο πλεονάζων σίδηρος θα συσσωρευτεί στο ήπαρ, το δέρμα, την καρδιά, τον θυρεοειδή, την υπόφυση και άλλα όργανα του σώματος προκαλώντας προβλήματα υγείας.

Τα συχνότερα προβλήματα είναι τα εξής:

• Πόνος στις αρθρώσεις
• Κοιλιακό άλγος
• Κίρρωση του ήπατος
• Καρκίνος του ήπατος
• Αρθρίτιδα
• Διαβήτης
• Σοβαρή κόπωση και αδυναμία
• Χάλκινο ή γκρι χρώμα δέρματος
• Κοιλιακό άλγος
• Έλλειψη σεξουαλικής ορμής
• Στυτική δυσλειτουργία και σεξουαλική ανικανότητα
• Ηπατική ανεπάρκεια
• Συγκοπή
• Ομίχλη του εγκεφάλου

Λαμβάνοντας υπόψη πόσες από αυτές τις καταστάσεις μπορεί να είναι απειλητικές για τη ζωή, η θεραπεία της κληρονομικής αιμοχρωμάτωσης είναι πολύ σημαντική.

Η θεραπεία είναι εφικτή, καθώς πραγματικά οποιαδήποτε υπερφόρτωση σιδήρου μπορεί απλά να αποφευχθεί με τη λήψη φλεβοτομής αιμοληψία) σε τακτική ή περιοδική βάση μερικές φορές το χρόνο.

Φυσικά, υπάρχουν φάρμακα και δίαιτες που χρησιμοποιούνται για τον περιορισμό της πρόσληψης σιδήρου τα οποία μπορούν επίσης να βοηθήσουν.

Επίσης, ο εγκέφαλος μπορεί να επηρεάζεται από κληρονομική αιμοχρωμάτωση και την επακόλουθη υπερφόρτωση σιδήρου.

Η μελέτη

Για να δουν εάν η κληρονομική αιμοχρωμάτωση και η επακόλουθη υπερφόρτωση σιδήρου είχαν αντίκτυπο στον εγκέφαλο, οι ερευνητές μελέτησαν δεδομένα που συγκεντρώθηκαν από την UK Biobank.

Συνολικά, το μέγεθος του δείγματος αποτελούνταν από 488.288 άτομα.

Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η συσσώρευση σιδήρου στον εγκέφαλο συνδέεται με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης κινητικών διαταραχών. Για παράδειγμα, η συσσώρευση σιδήρου θα μπορούσε να προκαλέσει τον εγκέφαλο να χάσει νευρικά κύτταρα που παράγουν ντοπαμίνη, η οποία με τη σειρά της μπορεί να προκαλέσει τη νόσο του Πάρκινσον.

Αλλά είναι ενδιαφέρον ότι ο αυξημένος κίνδυνος για κινητικές διαταραχές ήταν παρών μόνο στους άνδρες. Ωστόσο, αυτό δεν προκαλεί έκπληξη, καθώς η συσσώρευση σιδήρου στους άνδρες είναι σοβαρότερη λόγω της έλλειψης εμμηνόρροιας.