Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας: Από τη συντηρητική αντιμετώπιση στη μεταβολική χειρουργική

Η Παγκόσμια Ημέρα Παχυσαρκίας που από το 2015 είχε καθιερωθεί να γιορτάζεται κάθε 11η Οκτώβρη, από εδώ και στο εξής θα γιορτάζεται κάθε 4η Μάρτη. Το γεγονός αυτό μας δίνει για μία ακόμη φορά την ευκαιρία να υπογραμμίσουμε πως η παχυσαρκία θεωρείται νόσος και μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας, το οποίο συνδέεται με αυξανόμενα κόστη, τόσο για το σύστημα υγείας όσο και για την κοινωνία.

Η επίπτωση της νόσου αυξάνεται παγκόσμια και κυρίως σε χώρες μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος. Οι συν-νοσηρότητες που τη συνοδεύουν είναι σημαντικές και περιλαμβάνουν το μεταβολικό σύνδρομο, τοv σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, την υπέρταση, τη δυσλιπιδαιμία, τη λιπώδη νόσο του ήπατος, τα καρδιαγγειακά συμβάματα, την υπνική άπνοια, την οστεοαρθρίτιδα και πολλές ακόμη μορφές καρκίνου. Η συντηρητική αντιμετώπιση με διατροφή, άσκηση, φαρμακευτική αγωγή και συμπεριφοριστική θεραπεία, συχνά καταφέρνει να οδηγήσει σε κλινικά σημαντική απώλεια άνω του 5-10% του αρχικού βάρους, αλλά δύσκολα επιτυγχάνει πολύ μεγαλύτερη απώλεια και διατήρηση αυτής σε βάθος χρόνου. Δυστυχώς, μεγάλο ποσοστό των ατόμων ανακτούν μεγάλο ποσοστό του βάρους μέσα στον πρώτο χρόνο.

Η βαριατρική/μεταβολική χειρουργική είναι η αποτελεσματικότερη μακροχρόνια θεραπεία για άτομα που πάσχουν από σοβαρή νοσογόνο παχυσαρκία. Με βάση τις οδηγίες της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Παχυσαρκίας αλλά και του consensus με την Ευρωπαϊκή και Αμερικανική Διαβητολογική Εταιρεία (Diabetes Summit), συστήνεται η μεταβολική χειρουργική στα άτομα με δείκτη μάζας σώματος (ΒΜΙ) άνω του 40 kg/m2 ή άνω του 35 kg/m2, όταν υπάρχουν οι προαναφερθείσες συν-νοσηρότητες και κυρίως, όταν οι συντηρητικές μέθοδοι έχουν αποτύχει. Ειδικά για τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, θεωρείται πως η μεταβολική χειρουργική θα πρέπει να συστήνεται ως θεραπεία αλλά και ως μέθοδος υποστροφής του, όταν το ΒΜΙ είναι άνω του 30 kg/m2 και μάλιστα νωρίς στην πορεία της νόσου, ώστε να διατηρηθεί όσο γίνεται η λειτουργικότητα των β-κυττάρων και να προληφθούν τυχόν επιπλοκές.

Στη χώρα μας έχει πλέον αποκτηθεί πολύ σημαντική εμπειρία στη μεταβολική χειρουργική, τόσο στο γαστρικό μανίκι όσο και στη γαστρική παράκαμψη, γεγονός που οδηγεί στη σωστή ολιστική αντιμετώπιση των περιστατικών από εξειδικευμένες ομάδες επιστημόνων με αποτέλεσμα τη βελτίωση της κλινικής έκβασης μακροπρόθεσμα αλλά και της ασφάλειας των ασθενών. Ως εκ τούτου, όπως συστήνεται από τις διεθνείς αλλά και τις εθνικές οδηγίες, η μεταβολική χειρουργική θα πρέπει πλέον να περιλαμβάνεται στη θεραπευτική φαρέτρα των παθολόγων, διαβητολόγων, ενδοκρινολόγων, γενικών ιατρών αλλά και όλων των κλινικών ιατρών οι οποίοι αντιμετωπίζουν τις συν-νοσηρότητες και επιζητούν υπό προϋποθέσεις μια ριζική λύση με διάρκεια.

*Η Βάια Λαμπαδιάρη είναι Παθολόγος-Ενδοκρινολόγος, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παθολογίας-Σακχαρώδη Διαβήτη Ιατρικής Σχολής ΕΚΠΑ, Β’ Προπαιδευτική Παθολογική Κλινική, Μονάδα Έρευνας και Διαβητολογικό Κέντρο, ΠΓΝ Αττικόν