Πώς διαφέρει ο «λογικός» από το «συναισθηματικό» εγκέφαλο

Η διαφοροποίηση αυτή καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα ενσυναίσθησης του ατόμου, δηλαδή πόσο εύκολα αντιλαμβάνεται πώς αισθάνεται ή πώς βλέπει μια κατάσταση ένας άλλος άνθρωπος.

Σύμφωνα με νέα μελέτη που δημοσιεύεται στην επιθεώρηση NeuroImage, ο ίδιος ο εγκέφαλος καθορίζει την ενσυναίσθηση και το κατά πόσο ένας άνθρωπος υποκύπτει στο συναίσθημα ή στη λογική του.

Η ενσυναίσθηση έχει δύο εκφάνσεις: Η μία αφορά στο πώς ανταποκρινόμαστε στη συναισθηματική ή την πνευματική κατάσταση ενός άλλου ανθρώπου (π.χ. τι κάνουμε όταν βλέπουμε κάποιον να κλαίει) και ονομάζεται συναισθηματική ενσυναίσθηση (affective empathy). Η άλλη αφορά στο πόσο εύκολα μπορούμε να αντιληφθούμε τι νιώθει ή τι σκέφτεται ένας άλλος άνθρωπος και ονομάζεται γνωστική ενσυναίσθηση (cognitive empathy). Ενδεικτικά, τα άτομα με διαπιστωμένη ψυχοπάθεια ή ναρκισσισμό αντιμετωπίζουν σημαντικό έλλειμμα στην πρώτη αλλά όχι στη δεύτερη κατηγορία.

Τα άτομα με ανεπτυγμένη συναισθηματική ενσυναίσθηση είναι άτομα που συχνά τρομάζουν όταν βλέπουν ένα θρίλερ ή που συγκινούνται εύκολα όταν βλέπουν μια ρομαντική ταινία, δηλώνει ο βασικός συντάκτης της νέας μελέτης Robert Eres. Από την άλλη, τα άτομα με ανεπτυγμένη γνωστική ενσυναίσθηση είναι σε θέση να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους και να συμβουλεύσουν λογικά και αντικειμενικά ένα συναισθηματικά φορτισμένο άτομο σε μια δύσκολη στιγμή.

Στο πλαίσιο της νέας μελέτης, οι ερευνητές μέτρησαν τη φαιά ουσία σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου 176 ατόμων. Σύμφωνα με τις βαθμολογίες που συγκέντρωσαν οι συμμετέχοντες στην αξιολόγηση συναισθηματικής/γνωστικής ενσυναίσθησης, διαπιστώθηκε στη συνέχεια πως τα άτομα με πιο ανεπτυγμένη συναισθηματική ενσυναίσθηση είχαν περισσότερη φαιά ουσία σε μια συγκεκριμένη περιοχή του εγκεφάλου τους, ενώ τα άτομα με πιο ανεπτυγμένη γνωστική ενσυναίσθηση είχαν περισσότερη φαιά ουσία σε μια άλλη περιοχή του εγκεφάλου τους.

Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η ενσυναίσθηση διαμορφώνεται βάσει πολυάριθμων παραγόντων, όπως η ανατροφή κατά την παιδική ηλικία, το οικονομικό στάτους του ατόμου κ.α., όμως φαίνεται πως και ο ίδιος ο εγκέφαλος παίζει σημαντικό ρόλο στο πώς διαμορφώνεται αυτή η σημαντικότατη παράμετρος της προσωπικότητας.