Η ΕΕ στέκεται απέναντι στην παραπληροφόρηση και τις ξένες παρεμβάσεις -Βασικοί κίνδυνοι Ρωσία και Κίνα

Η εξωτερικές παρεμβάσεις στην ΕΕ μέσα από έναν πόλεμο προπαγάνδας και παραπληροφόρησης αποτελούν βασικό κίνδυνο για τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ολοκλήρωσε την έρευνά του σχετικά με τους τρόπους με τους οποίους κακόβουλες ξένες δυνάμεις χειραγωγούν την πληροφόρηση και παρεμβαίνουν στο εσωτερικό της ΕΕ, με σκοπό να υπονομεύσουν τις δημοκρατικές της διαδικασίες.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έρευνας, κακόβουλοι παράγοντες μπορούν άφοβα να επηρεάζουν τα αποτελέσματα εκλογών, να πραγματοποιούν κυβερνοεπιθέσεις, να επιστρατεύουν πρώην πολιτικούς μεγάλου κύρους και να σπέρνουν τη διχόνοια στον δημόσιο διάλογο.

Το παράδειγμα των ΗΠΑ και Τράμπ

Όπως μεταφέρει και άρθρο του CNN, η κορύφωση της έντασης μεταξύ Δύσης και Ρωσίας πολλαπλασιάζει τον κίνδυνο κακόβουλης παρέμβασης στις πολιτικές διαδικασίες της Δύσης. Είναι χαρκατηριστικό το άρθρο του αμερικανικού μέσου σχετικά με την ενδεχόμενη εμπλοκή των ρωσικών παραγόντων στις επόμενες αμερικανικές εκλογές, ως αντίποινα στη συνδρομή των Αμερικανών στην ουκρανική άμυνα.

Εξάλλου, είναι κοινό μυστικό ότι η εκλογική νίκη του Τράμπ το 2016, πρώην προέδρου των ΗΠΑ, επετεύχθη και με ρωσική ανάμειξη, εξ όσων τουλάχιστον ανέφεραν σημαντικά αμερικανικά μέσα, όπως η Washington Post και η New York Times, ισχυρισμοί που ο Τράμπ βέβαια αρνήθηκε, μιλώντας για εκστρατεία παραπληροφόρησης των πολιτικών του αντιπάλων.

Η Ευρώπη παραμένει βασικός στόχος

Γενικευμένη έλλειψη συνειδητοποίησης της απειλής που συνιστούν οι εξωτερικές παρεμβάσεις και η χειραγώγηση της ενημέρωσης, πίσω από τις οποίες κρύβονται κατά βάση η Ρωσία και η Κίνα, διαπιστώνει η έκθεση της Ειδικής Επιτροπής για τις εξωτερικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης, σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση (INGE).

Η κατάσταση αυτή επιδεινώνεται λόγω των κενών στη νομοθεσία και του ελλιπούς συντονισμού μεταξύ των κρατών μελών, τονίζεται στην έκθεση.

Οι Γερμανοί επικίνδυνα εκτεθειμένοι

Στην Γερμανία η κατάσταση είναι ιδιαίτερα περίπλοκη καθώς η ισχυρότερη οικονομία της ΕΕ είναι συνδεδεμένη με τη Ρωσία στον ενεργειακό τομέα και η γερμανική βιομηχανία εξαρτάται κατά βάση από το ρωσικό φυσικό αέριο. Εξού και οι δισταγμοί της γερμανικής ηγεσίας να μπει μπροστά στο μπαράζ των κυρώσεων, απέναντι στο καθεστώς Πούτιν.

Τελευταίο σημαντικό στοιχείο αποτελεί το χθεσινό δημοσίευμα των Times στο οποίο αποκαλύπτεται ότι η ηγέτης του γερμανικού κρατιδίου του Μεκλεμβούργου-Δυτικής Πομερανίας, μέλος του σοσιαλδημοκρατικού SDP, Manuela Schwesig, ήταν σε επαφή με την Gazprom, τη ρωσική εταιρεία για την προώθηση του αγωγού φυσικού αερίου Nord Stream 2 προτού ακυρωθεί, σύμφωνα με έγγραφα που διέρρευσαν.

Άλλο ένα παράδειγμα είναι η τελευταία αποκάλυψη του Economist. Σύμφωνα με το βρετανικό μέσο, στα περιστατικά βίας απέναντι σε ρωσικής καταγωγής πληθυσμό στη Γερμανία τα οποία έχουν πολλαπλασιαστεί το τελευταίο διάστημα λόγω του πολέμου, συγκαταλλέγονται και Fake news.

Στα τέλη Μαρτίου, μια γυναίκα με λυγμούς θρήνουσε σε ένα βίντεο κλιπ- που κοινοποιήθηκε ευρέως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, γιατί Ουκρανοί πρόσφυγες ξυλοκόπησαν μέχρι θανάτου έναν Ρώσο εθελοντή ονόματι Daniel σε ένα σπίτι για αιτούντες άσυλο στο κρατίδιο της Βόρειας Ρηνανίας-Βεστφαλίας. Τελικά όμως αποδείχτηκε ψευδής είδηση και οι εκτιμήσεις λένε ότι ήταν προϊόν ρωσικής προπαγάνδας, ανέφερε το Economist.

Αντίμετρα

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλεί την ΕΕ να θεσπίσει κοινή στρατηγική για να αντιμετωπίσει την πρόκληση της παραπληροφόρησης. η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, την επιβολή ειδικών κυρώσεων όσον αφορά τις ξένες παρεμβάσεις και τις εκστρατείες παραπληροφόρησης. Οι ευρωβουλευτές επισημαίνουν επίσης τον ρόλο που μπορούν να παίξουν οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών στην ευαισθητοποίηση του κοινού και στη σωστή ενημέρωση.

Υπογραμμίζουν παράλληλα την ανάγκη συνεργασίας σε παγκόσμιο επίπεδο με εταίρους που βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο συνιστά να ληφθούν τα ακόλουθα μέτρα:

• δημόσια χρηματοδότηση σε πλουραλιστικά και ανεξάρτητα μέσα ενημέρωσης ευρείας κυκλοφορίας, σε δημοσιογράφους, ελεγκτές γεγονότων και ερευνητές
• να εξεταστεί το ενδεχόμενο ανάκλησης της άδειας λειτουργίας οργανισμών που προωθούν ξένη κρατική προπαγάνδα
• οι πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, οι οποίες χρησιμοποιούνται ως μέσα εξωτερικής παρέμβασης, πρέπει υποχρεωτικά να σταματήσουν να προωθούν «ψεύτικους» λογαριασμούς που διαδίδουν παραπληροφόρηση από το εξωτερικό, συμπεριλαμβανομένων και λογαριασμών σε άλλες γλώσσες εκτός των αγγλικών
• τα ευρωπαϊκά πανεπιστήμια θα πρέπει να επανεξετάσουν τη συνεργασία τους με τα ινστιτούτα Κομφούκιου, τα οποία λειτουργούν ως πλατφόρμες προώθησης των κινεζικών συμφερόντων
• να αποσαφηνιστούν οι «άκρως ακατάλληλες» σχέσεις μεταξύ ορισμένων ευρωπαϊκών πολιτικών κομμάτων και της Ρωσίας
• να απαγορευθεί η χρηματοδότηση ευρωπαϊκών και εθνικών πολιτικών κομμάτων από το εξωτερικό
• να βελτιωθεί επειγόντως η ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και να τεθεί εκτός νόμου η χρήση λογισμικού κατασκοπείας, όπως το Pegasus
• να καταστεί δυσκολότερη η πρόσληψη πρώην πολιτικών μεγάλου κύρους από ξένους παράγοντες μετά τη λήξη των καθηκόντων τους.

Η έκθεση εγκρίθηκε στις αρχές του Απριλίου με 552 ψήφους υπέρ, 81 κατά και 60 αποχές.

H Ειδική Επιτροπή για τις εξωτερικές παρεμβάσεις, συμπεριλαμβανομένης της παραπληροφόρησης, σε όλες τις δημοκρατικές διαδικασίες στην ΕΕ συστάθηκε τον Ιούνιο του 2020. Έχει πραγματοποιήσει γύρω στις 50 ακροάσεις με περίπου 130 εμπειρογνώμονες. Μετά από ενάμιση χρόνο λειτουργίας, η θητεία της ολοκληρώθηκε στις 23 Μαρτίου και επανασυστάθηκε για να συνεχίσει το έργο της.