Πόρισμα εξεταστικής για τα Τέμπη: Αντιπαράθεση κυβέρνησης-αντιπολίτευσης σε υψηλούς τόνους

Χωρίς να βρεθεί κοινός τόπος μεταξύ της πλειοψηφίας και των κομμάτων της αντιπολίτευσης για τους λόγους και τα βαθύτερα αίτια που οδήγησαν στην ανείπωτη τραγωδία των Τεμπών ολοκληρώθηκε στην Ολομέλεια της Βουλής η συζήτηση του πορίσματος της εξεταστικής επιτροπής.

Στις τοποθετήσεις τους οι βουλευτές της πλειοψηφίας μίλησαν για τα σοβαρά λάθη που έγιναν από τον ανθρώπινο παράγοντα και οδήγησαν σε σύγκρουση τις αμαξοστοιχίες, ενώ επιτέθηκαν στην αντιπολίτευση κάνοντας λόγο για επιχείρηση κομματικής εκμετάλλευσης του πόνου των συγγενών.

Από την άλλη, τα κόμματα της αντιπολίτευσης, μίλησαν για επιχείρηση συγκάλυψης και επέμειναν στην ανάγκη διερεύνησης ενδεχόμενων ποινικών ευθυνών πολιτικών προσώπων, χωρίς όμως να είναι πάντα σε θέση να εξηγήσουν τον τρόπο με τον οποίο θα γίνει αυτό, καθώς κανένα δεν φάνηκε διατεθειμένο να καταθέσει πρόταση σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής.

Η προοπτική της προκαταρκτικής και η τακτική δικαιοσύνη

Κατά τη συζήτηση και στην προσπάθεια των κομμάτων της αντιπολίτευσης να ξεπεράσουν τους κοινοβουλευτικούς συσχετισμούς που δεν επιτρέπουν την ποινική δίωξη των πρώην υπουργών υπουργών οι οποίοι εμφανίζονται- κατά τα ίδια- ως υπεύθυνοι της τραγωδίας, αναπτύχθηκαν Συνταγματικά ελέγξιμες θέσεις.

Στο πλαίσιο αυτό, ο ΣΥΡΙΖΑ, επικαλούμενος το δικό του πόρισμα εισηγήθηκε να λάβει η Βουλή ομόφωνα απόφαση προκειμένου να παραιτηθεί του δικαιώματος της σύστασης προκαταρκτικής επιτροπής και την παραπομπή της υπόθεσης στην τακτική δικαιοσύνη. Με βάση το σκεπτικό της Κουμουνδούρου, κάτι αντίστοιχο είχε συμβεί και στην υπόθεση της σκευωρίας της Novartis, όπου και εκεί ο φάκελος με τα 10 πολιτικά πρόσωπα είχε σταλεί στην κ. Τουλουπάκη. Σε αυτό το πλαίσιο, θα πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ των αδικημάτων που έγιναν κατά την άσκηση των υπουργικών καθηκόντων τους (επομένως είναι αντικείμενο εξέτασης από τη Βουλή) και εκείνων που έγιναν επ’ ευκαιρία αυτών.

«Είχατε στον ΣΥΡΙΖΑ την συνταγματική αναθεώρηση του 2019 αλλά δεν σας είδα να προτείνετε την κατάργηση του άρθρου 86. Το μόνο που ζητήσατε είναι η προσθήκη ερμηνευτικής δήλωσης εκ περισσού που έλεγε για διατύπωση των καθηκόντων των υπουργών. Και λέτε, επειδή τελέστηκαν δια παραλείψεως δεν αποτελεί τμήμα καθηκόντων υπουργών και μπορεί να επιληφθεί η δικαιοσύνη. Ευτυχώς που καταλαβαίνει η Δικαιοσύνη και δεν υιοθετεί άποψη σας. Αυτή τη παράλειψη με την οποία την συνδέεται με το δυστύχημα εσείς, θα μπορούσε να την κάνει αν δεν ήταν υπουργός; μόνο αν ήταν υπουργός άρα άμεσα συνδεδεμένη με τα καθήκοντα του”, σχολίασε σχετικώς, ο υπουργός Επικρατείας, Μάκης Βορίδης στην τοποθέτηση του, ενώ αξίζει να σημειωθεί πως στην περίπτωση της Novartis, η ίδια η Βουλή είχε προηγουμένως συστήσει προανακριτική και είχε στήσει 10 κάλπες με τα υπουργικά ονόματα και τα αντίστοιχα αδικήματα, ενώ η επιτροπή είχε συνεδριάσει προκειμένου να λάβει την σχετική απόφαση. Δηλαδή δεν ακολουθήθηκε η διαδικασία που εισηγείται η αξιωματική αντιπολίτευση.

Η στάση της αντιπολίτευσης

Ο δε πρόεδρος της ΚΟ, Σωκράτης Φάμελλος, σε δηλώσεις του στους κοινοβουλευτικούς συντάκτες ξεκαθάρισε πως το κόμμα δεν προτίθεται να καταθέσει πρόταση σύστασης προκαταρκτικής για να δώσει “αμνηστία” όπως χαρακτηριστικά είπε στους υπουργούς. Από την άλλη όμως, δεν θέλησε να σχολιάσει αν θα αλλάξει στάση σε περίπτωση που έρθει στη Βουλή νέα δικογραφία από τη Δικαιοσύνη που θα περιγράφονται συγκεκριμένες πράξεις ή παραλείψεις πολιτικών προσώπων.

Στον αντίποδα το ΠΑΣΟΚ μέσω του Νίκου Ανδρουλάκη, επανέφερε στο τραπέζι της δημόσιας συζήτησης την πρόταση του για σύσταση προανακριτικής επιτροπής στη βάση του πορσίματος της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας. “ Επαναφέρουμε την πρόταση μας γνωρίζοντας ότι θα βρούμε εμπόδια και τοίχος, να συσταθεί προανακριτική επιτροπή από το πόρισμα της Ευρ. Εισαγελέως”, είπε χαρακτηριστικά. Ωστόσο, για τη δικογραφία που σχημάτισε η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία για τα υπουργικά πεπραγμένα διαχείρισης της σύμβασης 717/2014, κατατέθηκε τον περασμένο Νοέμβρη πρόταση σύστασης προανακαριτικής από τον ΣΥΡΙΖΑ και το ΠΑΣΟΚ, η οποία απορρίφθηκε από τη Βουλή ως “προδήλως αβάσιμη”. Με βάση μάλιστα τον Κανονισμό της Βουλής που στην προκειμένη έχει τον χαρακτήρα συνταγματικού κειμένου, στο άρθρο 155, παράγραφος 10 ορίζεται καθαρά πως “ αν η Βουλή αποφασίσει να μη συγκροτηθεί ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή, δεν μπορεί να υποβληθεί νέα πρόταση άσκησης δίωξης στηριζόμενη στα ίδια πραγματικά περιστατικά”.

Σχολιάζοντας την αναφορά του κ. Ανδρουλάκη ο κ. Βορίδης κάλεσε το ΠΑΣΟΚ να ξεκαθαρίσει τη στάση του, τονίζοντας πως δεν μπορεί να επανακατατεθεί η ίδια πρόταση. «Πράγματι δεν μπορεί και αυτό είναι δική σας κατάκτηση να ανοίξει ο φάκελος ξανά όπως είχε έρθει από την Ευρωπαία Εισαγγελέα. Αυτό που λέμε είναι ότι θα επιμείνουμε στην ανάγκη σύστασης ειδικής επιτροπής για ποινικές ευθύνες διότι αυτές στηρίζονται σε συγκεκριμένες κατηγορίες με τα νέα στοιχεία που προκύπτουν διαρκώς που δένουν τον αιτιώδης σύνδεσμο στη μη ολοκλήρωση συμβάσεως», απάντησε ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ, Δημήτρης Μάντζος με τον υπουργό να επανέρχεται: “έτσι όπως το είπε ο πρόεδρος σας είναι σα να λέει ότι επαναφέρει τη πρόταση. Τώρα λέτε θα κάνετε άλλη πρόταση. Είπα ότι ο κ. Ανδρουλάκης είπε κάτι διαφορετικό από αυτό που λέτε τώρα».

Πρόταση νόμου από λαϊκή πρωτοβουλία και το αίτημα των θυμάτων των Τεμπών

Παράλληλα, στη μεγάλη συζήτηση που έχει ανοίξει τις τελευταίες μέρες και αναπαράχθηκε εν πολλοίς στη συζήτηση της Ολομέλειας, αναφορικά με τις κινήσεις που μπορούν να κάνουν θύματα και κόμματα της αντιπολίτευσης προκειμένου να διερευνηθούν οι ενδεχόμενες ποινικές ευθύνες των υπουργών, συγκαταλέγεται και η συλλογή υπογραφών για την κατάργηση του άρθρου 86 (ποινική ευθύνη υπουργών) του Συντάγματος. Στο θέμα αναφέρθηκε και πάλι ο κ. Βορίδης, ο οποίος επιτέθηκε στην αντιπολίτευση λέγοντας πως ενώ γνωρίζει πως νόμος δεν μπορεί να ανατρέψει συνταγματικές διατάξεις, επιχειρεί να εκμεταλλευτεί την αγωνία των θυμάτων στην προσπάθεια της να βγάλει “λαϊκιστικό μεροκάματο”.

«Γιατί τους λέτε ότι θα γίνει με λαϊκή πρωτοβουλία και όχι ότι χρειάζεται αναθεώρηση του Συντάγματος; Αν πούμε με νόμο καταργούμε το άρθρο 86 του Συντάγματος, αυτό θα καταργηθεί;», αναρωτήθηκε.

Σε κάθε περίπτωση η Βουλή εμφανίζεται προβληματισμένη και με το αίτημα των δικηγόρων των θυμάτων των Τεμπών, να αναγνωρίσει πως το Ενωσιακό Δίκαιο υπερισχύει του εθνικού και κατ’ επέκταση του Συντάγματος και ως εκ τούτου δεν μπορεί να εφαρμοστεί το άρθρο 86 για την ποινική ευθύνη των υπουργών και η υπόθεση συνολικά θα πρέπει να παραπεμφθεί στην τακτική δικαιοσύνη. Επ’ αυτού, η Βουλή, επισημαίνει πως η ίδια η Ευρωπαία Εισαγγελέας όταν έστειλε τον Νοέμβρη του 2023 την δικογραφία για την 717 στην Βουλή επικαλέστηκε το άρθρο 86 του Συντάγματος, αναγνωρίζοντας ουσιαστικά την αρμοδιότητα της Βουλής.